starten als Architect

Sinds 1 september is het bewijs van kennis van bedrijfsbeheer weggevallen voor ondernemingen in het Vlaams Gewest.

Naast de algemene voorwaarden voor het opstarten van een onderneming (zie “algemene startersinfo”), moet er nog aan  bijkomende voorwaarden voldaan worden om te kunnen starten als architect.

Ondanks het feit dat het statuut van vrij beroeper een vrijstelling geeft van basiskennis bedrijfsbeheer en een bewijs van beroepskennis, worden bijkomende voorwaarden opgelegd voor het beroep van architect. 

1° Diploma van architect

Het beroep van architect vereist een diploma waaruit blijkt dat voldaan is aan de vereiste examens. 

2° Verplichte stage

Na de academische opleiding, is een toekomstig architect verplicht een stageperiode van minimum 2 jaar af te leggen onder toezicht van een stagemeester. Deze stage is een wettelijke verplichting, opgenomen in de wet van 1963 tot instellen van de orde van architecten, verder uitgewerkt in het KB van 1965. 

De stage focust zich op het verder verfijnen van vaardigheden en de theoretische kennis wordt verder aangescherpt. De stagiair schrijft zich in op de lijst van stagiairs bij de Provinciale Raad van de Orde. Aan de hand van de website www.archijobs.be kan de stagiair makkelijk opzoek gaan naar een stagemeester die stageplaatsen aanbieden. 

De Orde van Architecten houdt via zijn Provinciale Raden toezicht op het verloop van de stage en ziet er op toe dat de stage vlot en correct verloopt. De provinciale Raad verwacht maandelijks een stagefiche en semesterverslag van zowel stagiair als stagemeester. Om de 6 maanden wordt daarenboven nog een nieuw stageplan opgesteld. 

De stagemeester is minstens 10 jaar ingeschreven bij de Orde en heeft maximaal 2 stagiairs onder zich.
De taak van de stagemeester: 

• Waakt over de opleiding van de stagiair, door de stagiair te laten meewerken aan bureauwerk, de stagiair mee te nemen naar werkplaatsen en hem de nodige administratieve stappen aan te leren;
• Waakt over het goed gedrag van de stagiair overeenkomstig de plichtenleer;-
• Informeert de Stagecommissie en de Provinciale Raad van de orde over de beroepsgedraging, eventuele tekortkomingen en onderbrekingen van de stage van de stagiair. 

In de toekomst worden hervormingen verwacht rond het beroep van architect. Deze hervormingen focussen zich op: 

• Permanente vorming
• Hervorming van de verplichte stage alsook de toegang tot het beroep van architect
• Nieuwe deontologische normen

3° Aansluiten bij Orde van Architecten

De Orde van Architecten stelt beroepsregels/deontologische normen op voor activiteiten en controleert de naleving er van. Ze waakt over de kwalitatieve uitoefening van het beroep van architect en houdt toezicht op de verplichte stage. 

4° Naleven van de deontologische code voor architecten

De deontologische code is terug te vinden op de website van de Orde van Architecten. Deze deontologie heeft betrekking op:

• de vormen en modaliteiten van uitoefening van het beroep (zelfstandige, ambtenaar of bezoldigde);
• de erelonen;
• de onverenigbaarheid met het beroep van aannemer;
• de confidentieplicht;
• de verzekeringen;
• de relatie met opdrachtgevers, technische adviseurs, collega’s van de Orde;
• de intellectuele rechten;
• de deelname aan wedstrijden.

5° Informatie -en adviesverplichting

De informatieverplichting dekt een actieve en passieve informatieverplichting zoals opgesomd in het Wetboek van Economisch recht. 

De actieve informatieplicht omvat onder meer:

• het ondernemingsnummer;
• de maatschappelijke zetel;
• de beroepsorganisatie waar de architect is ingeschreven;
• het polisnummer van de verzekering;
• de gegevens van de verzekeringsonderneming;
• de belangrijkste kenmerken van de ondernemingsactiviteit (o.a. de omschrijving van de te leveren diensten, de wijze van uitvoering, …); 
• het ereloontarief of de wijze waarop het ereloon wordt berekend…

Passieve informatieplicht:

• verwijzing naar de toepasselijke beroepsregels;
• de wijze waarop hier inzage kan worden verkregen;
• informatie over de multidisciplinaire activiteiten en partnerships.

Er is een verplichte aansprakelijkheidsverzekering voor aannemers en architecten. Zowel de architect werkende als natuurlijke persoon alsook als rechtspersoon dient een verzekering af te sluiten voor de dekking van zijn beroepsaansprakelijkheid, inclusief de 10–jarige aansprakelijkheid. Alsook elke rechtspersoon die gemachtigd is om het beroep van architect uit te oefenen en die ingeschreven is op één van de tabellen van de Orde van Architecten dient voor de uitoefening van zijn beroep een verzekering af te sluiten die zijn beroepsaansprakelijkheid met inbegrip van de tienjarige aansprakelijkheid dekt. Deze verzekering waarborgt niet alleen de aan de architect voorbehouden taken. Alle taken die de architect beroepshalve stelt, worden door een verzekering gedekt. Zowel de architect-natuurlijke persoon als de architect-rechtspersoon kunnen deontologisch, burgerrechtelijk en strafrechtelijk gesanctioneerd worden bij niet-verzekering.

Vanaf 1 juli 2018 is de wet van 31 mei 2017 betreffende de verplichte verzekering van de tienjarige burgerlijke aansprakelijkheid van aannemers, architecten en andere dienstverleners in de bouwsector van werken in onroerende staat in werking getreden. De wet maakt het aangaan van een aansprakelijkheidsverzekering vanaf nu ook verplicht voor aannemers.

De aansprakelijkheidsverzekering dekt gedurende tien jaar na de aanvaarding van de werken de soliditeit, stabiliteit en waterdichtheid van de gesloten ruwbouw dekken voor een bedrag van minstens € 500.000,00 wanneer de waarde van de wederopbouw van de woning dat bedrag overstijgt.

Uiteraard bestaan er nog alternatieven voor het voldoen aan de verplichting van een aansprakelijkheidsverzekering. Zo kunnen ook globale verzekeringen die onder andere deze aansprakelijkheid van architecten/aannemers dekken.

Vanzelfsprekend heeft u er ook alle baat bij om de niet-verplichte verzekeringen naar aanleiding van uw opstart te onderschrijven of te laten aanpassen:

• Brandverzekering (huurdersaansprakelijkheid, gebouw, inhoud, diefstal,..)
• De aanpassing van uw autoverzekering aan het werkelijke gebruik (beroepsgebruik, al dan niet beperkt)
• Machinebreuk- en/of elektronicaverzekering
• Gewaarborgd inkomen en/of ongevallenverzekering
• Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen, pensioensparen, langetermijnsparen
• Riziv-contract
• …  (uw verzekeringsmakelaar weet raad)

Architect als natuurlijke persoon

Men kan op 3 mogelijke manieren het beroep van architect uitoefenen als natuurlijke persoon, nl.:

• de architect-zelfstandige;
• de architect-ambtenaar;
• de architect-bezoldigde.

Het statuut moet meegedeeld worden aan de provinciale raad.

Architect in het kader van een vennootschap met of zonder rechtspersoonlijkheid 

Het is mogelijk als architect een vennootschap of vereniging op te richten met of zonder rechtspersoonlijkheid.

De wetgeving en mogelijkheden hierover werden opgenomen in een aanbeveling van 24 november 2017 betreffende het uitoefenen van het beroep van architect in het kader of in de vorm van een vennootschap.

Maar een architectenvennootschap blijft ook mogelijk onder de oude wetgeving van 15 februari 2006 waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen 2 vormen van architectenvennootschappen.

1. De gewone architectenvennootschap waarbij de architectenvennootschap niet gerechtigd is het beroep van architect uit te oefenen maar de architect-vennoot of de architecten-vennoten door middel van deze vennootschap hun beroep uitoefenen;
2. De architect-rechtspersoon ingeschreven op een van de tabellen van de Orde van architecten die wel gerechtigd is om het beroep van architect uit te oefenen.

Elk van deze vormen heeft specifieke gevolgen op het vlak van aansprakelijkheidsbeperking.

Een architectenvennootschap is verbonden aan een verplichte goedkeuring van de Provinciale Raad van de Orde van Architecten.

De provinciale Raden van de Orde van Architecten

Vlaamse Raad

Tour & Taxis,
Koninklijk Pakhuis
Havenlaan 86c bus 1011000 Brussel
Telefoon: 02/643.62.00
Fax: 02/643.62.19  vlaamse.raad@ordevanarchitecten.be

Provinciale Raad Antwerpen

Rucaplein 104, 2610 Wilrijk 03/239.78.58
raad.antwerpen@ordevanarchitecten.be

Provinciale Raad van Limburg

Gouverneur Roppesingel 51, 3500 Hasselt
011/28.30.77
raad.limburg@ordevanarchitecten.be

Provinciale Raad van Oost-Vlaanderen

Huis van de Bouw,
Tramstraat 59, 9052 Zwijnaarde
09/241.80.70
raad.oost-vlaanderen@ordevanarchitecten.be

Provinciale Raad van West-Vlaanderen

Oude Zak 35/1, 8000 Brugge
050/33.47.66
raad.west-vlaanderen@ordevanarchitecten.be

Provinciale Raad van Vlaams-Brabant

Tour & Taxis,
Koninklijk Pakhuis
Havenlaan 86c bus 101, 1000 Brussel
02/204.01.20
raad.brabant@ordevanarchitecten.be

Door de aankomende hervorming van het vennootschapsrecht zal het onderscheid tussen handelsvennootschappen en burgerlijke vennootschappen, waaronder ook de vrije beroepers, wegvallen. Alle vennootschappen alsook verenigingen, van welke aard ook, zullen onder één noemer vallen, nl. die van onderneming. Gezien burgerlijke vennootschappen vanaf de inwerkingtreding van de nieuwe wet, als onderneming worden gezien, vallen vrije beroepen vanaf nu onder het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verengingen. Dit heeft als gevolg dat voortaan vrije beroepen zullen worden behandeld als alle andere vennootschappen en bijgevolg ook failliet kunnen worden verklaard.

Het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen wordt tegen midden 2019 verwacht. Voor meer informatie betreffende de nieuwe hervormingen verwijzen wij u graag door naar onze rubriek  keuze rechtsvorm.

Tot dan blijft het beroep van architect vallen onder de noemer van vrij beroep.

Vrij beroep wilt zeggen dat hoofdzakelijk prestaties of producten geleverd worden van intellectuele aard. Beoefenaars van een vrij beroep worden in principe aanzien als een niet-handelaar en vallen daarmee NIET onder de verplichting van het bewijs van basiskennis bedrijfsbeheer (in het algemeen niet meer nodig sinds 1/09/2018), noch van het bewijs van beroepskennis.

Een vrij beroeper moet zich wel bezig houden met bijzondere boekhoudreglementen. Deze leggen in het bijzonder bijkomende verplichtingen op, nl.:

–              Bijhouden van een dagboek van de ontvangsten en de uitgaven

–              Het gebruiken van ontvangstbewijsboekjes/ getuigschriften

Daarenboven is het zo dat eenmanszaken worden belast op de ontvangen inkomsten tijdens het kalenderjaar (en dus niet per definitie op basis van het aantal gedane prestaties).  Een vennootschap wordt belast op op basis van de gedane prestaties tijdens het boekjaar, ongeacht of deze al dan niet werden betaald.

Het is hoe dan ook aangeraden zich te laten bijstaan door een boekhouder, die over de nodige expertise beschikt.