Stappenplan voor het opstarten van een onderneming
Dit plan biedt een praktische leidraad bij de opstart van uw onderneming.
Volg onderstaande stappen en u kunt spoedig aan de slag.
Keuze rechtsvorm
Een cruciale stap bij het oprichten van de onderneming, bestaat er in te kiezen welke rechtsvorm je onderneming zal aannemen. De keuze tussen een eenmanszaak (als ‘zelfstandige’) of voor een vennootschap heeft verschillende gevolgen.
Wij kunnen u aanraden om heel bewust en geïnformeerd uw keuze te maken, en u eventueel te laten bijstaan door een boekhouder of accountant. Deze kan u meer vertellen over de gevolgen die de rechtsvorm met zich meebrengt en u een passend advies geven.
In hoofdlijnen, kunnen volgende kenmerken/gevolgen onderscheiden worden:
Eenmanszaak:
- Er is geen duidelijke scheiding tussen uw persoonlijk vermogen en dat van uw onderneming.
- De inkomsten van uw eenmanszaak worden beschouwd als persoonlijk inkomen en vallen onder de personenbelasting.
- U bent persoonlijk aansprakelijk. U staat dus met heel uw vermogen (incl. persoonlijk vermogen) in voor de risico’s van de onderneming.
Vennootschap:
- Het vermogen van de vennootschap en uw eigen persoonlijk vermogen zijn duidelijk onderscheiden van elkaar. Als bedrijfsleider of vennoot kan u uzelf een loon uitkeren, maar de winst blijft in principe binnen de vennootschap.
Afhankelijk van de vennootschapsvorm bent u al dan niet beperkt aansprakelijk en is uw persoonlijk vermogen al dan niet toegankelijk voor mogelijke schuldeisers. - Het inkomen van de vennootschap valt onder de vennootschapsbelasting.
- Een vennootschap heeft een eigen rechtspersoonlijkheid. Dit houdt in dat de vennootschap eigen recht en plichten heeft en een afgescheiden vermogen heeft van dat van de vennoten.
Meer informatie met betrekking tot het onderscheid tussen de eenmanszaak en vennootschapsvorm vindt u terug op volgende websites:
Wettelijke voorwaarden
- Belgische nationaliteit hebben, inwoner zijn van de Europese Economische Ruimte of een beroepskaart hebben (indien geen Belg, noch inwoner van de EER)
- Handelingsbekwaam zijn. In principe vanaf de leeftijd van 18 jaar.
- Burgerrechten bezitten: in principe iedere persoon, tenzij ontnomen door strafrechtelijke veroordeling
- Geen bewijs van basiskennis bedrijfsbeheer (Afgeschaft vanaf 1 september 2018 in het Vlaams Gewest, maar de vereiste blijft wel gelden voor het Waals en Brussels Hoofdstedelijk Gewest.)
Hoe kan je het bewijs leveren van deze basiskennis bedrijfsbeheer?
Er zijn verschillende mogelijkheden:- U bent in het bezit van een diploma van hoger onderwijs of u kan een getuigschrift voorleggen waarin staat dat u de basiskennis van bedrijfsbeheer behaald hebt.
U kan voor alle zekerheid nagaan of uw diploma volstaat voor het bewijs van bedrijfsbeheer op de diplodatabank. - Praktijkervaring
U kan aantonen dat u voldoende praktijkervaring opgedaan heeft door te werken als zelfstandige of werknemer. U kan dan het bewijs leveren bijvoorbeeld aan de hand van de arbeidsovereenkomst, een attest van de werkgever, bewijs van aansluiting bij socialeverzekeringsfonds, … Het ondernemingsloket zal echter beslissen over het al dan niet voldoende bewijs van basiskennis van bedrijfsbeheer. - Behalen van getuigschrift van bedrijfsbeheer, door:
– Het afleggen van een examen bedrijfsbeheer bij Agentschap Innoveren en Ondernemen
– Het volgen van een cursus ‘basiskennis bedrijfsbeheer’ bij Syntra, CVO of centrum voor praktijkgerichte ondernemingsopleidingen - Een derde persoon bezit het bewijs van basiskennis van bedrijfsbeheer
– Meewerkende echtgenoot/echtgenote, wettelijk samenwonende of feitelijk samenwonende voor minimum 6 maanden.
– Persoon die daadwerkelijk het dagelijks bestuur van de onderneming voert. - In sommige gevallen voorziet de wetgeving in vrijstellingen voor het leveren van het bewijs van basiskennis van bedrijfsbeheer. Bijvoorbeeld in geval van overname van de onderneming. Meer info met betrekking tot vrijstellingen kun ja nagaan bij het ondernemingsloket of vindt u terug op de website van het Agentschappen Innoveren & Ondernemen.
- U bent in het bezit van een diploma van hoger onderwijs of u kan een getuigschrift voorleggen waarin staat dat u de basiskennis van bedrijfsbeheer behaald hebt.
Opgelet! In het Brussel-Hoofdstedelijk Gewest (postcodes 1000-1210) en het Waals Gewest (postcodes: 1300-1495 en 4000-7970) blijft de vereiste van het bewijs van bedrijfsbeheer nog steeds gelden.
Het bewijs moet kunnen worden aangetoond bij de inschrijving bij de Kruispuntbank van Ondernemingen.
5. Bijkomende voorwaarden afhankelijk van beroep tot beroep
1° Handel en Ambacht
In sommige beroepen is het verplicht het bewijs te leveren van beroepsbekwaamheid. Hiermee toont u aan dat u over bepaalde specifieke beroepscompetenties beschikt. Deze verplichting is weggevallen voor de meeste beroepen van handel en ambacht in het Vlaams Gewest sinds 1 september 2018.
De beroepsbekwaamheid kan bewezen worden aan de hand van een diploma of praktijkervaring (zie bewijs van bedrijfsbeheer).
Deze verplichting is afhankelijk van Gewest tot Gewest. Het Vlaams Gewest heeft in 2017 beslist om voor bepaalde beroepen de verplichting tot bewijs van beroepsbekwaamheid, af te schaffen. Sinds 1 september 2018 is een bewijs van beroepsbekwaamheid niet meer verplicht voor volgende beroepen:
- slager-groothandelaar
- beenhouwer-spekslager
- droogkuiser-verver
- restaurateur of traiteur-banketaannemer
- brood- en banketbakker
- kapper
- schoonheidsspecialist
- masseur
- voetverzorging
- opticien
- dentaaltechnicus
- begrafenisondernemer
- Beroepsbekwaamheden met betrekking tot de uitoefening van zelfstandige activiteiten met betrekking tot fietsen en motorvoertuigen
- Ruwbouwactiviteiten
- Stukadoor-, cementeer- en dekvloeractiviteiten
- Tegel-, marmer- en natuursteenactiviteiten
- Dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten
- Schrijnwerker of glazenmaker
- Algemene schrijnwerkersactiviteiten
- Eindafwerkingsactiviteiten
- CV, klimaatregeling, gas en sanitair
- Elektrotechnische activiteiten
- Algemeen aannemer
- Installateur-frigorist
2° Vrije, dienstverlenende en intellectuele beroepen
Als ondernemer van een vrij beroep, een dienstverlenend of intellectueel beroep moet u voldoen aan bijkomende voorwaarden bovenop de wettelijke verplichtingen hierboven reeds besproken.
Deze voorwaarden kunnen onder meer betrekking hebben op:
- Bezitten van bepaalde diploma’s
- Een bijscholingsverplichting
- Naleven van een deontologische code
- Toezicht van beroepsorganisaties/beroepsverenigingen, vaak aangegeven door ‘instituut, orde, …’
3° Specifieke toelatingen
In sommige sectoren wordt er nog voorzien in bijkomende vereisten zoals milieuvergunningen, bouwvergunningen, …
Voor meer informatie hier over kan u terecht bij een erkend ondernemingsloket of op de website http://business.belgium.be/nl
Openen zichtrekening
Deze stap is enkel verplicht voor vennootschappen, maar is ook aangeraden voor eenmanszaken omwille van overzichtelijkheid.
Inschrijving KBO
(kruispuntbank ondernemingen)
Elke onderneming in België dient zich in te schrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen. De KBO geeft uw onderneming een ondernemingsnummer. Dat ondernemingsnummer werkt als een identificatienummer en is uniek voor iedere onderneming. Vanaf deze inschrijving bent u dan ook verplicht het ondernemingsnummer op elk stuk dat uw onderneming verlaat, aan te brengen.
Voor de inschrijving bij de KBO kan u terecht bij een erkend ondernemingsloket in uw buurt (voor natuurlijke personen) of bij de griffie van de rechtbank van Koophandel (voor rechtspersonen/vennootschappen) of bij uw boekhouder. Uw boekhouder kan deze inschrijving voltrekken bij een ondernemingsloket naar keuze, maar zal u met raad bijstaan over welke ondernemingsloketten in uw buurt voldoen aan zijn prijs-kwaliteits-vereisten.
Samen met het aanvragen van uw ondernemingsnummer, geeft u de activiteiten van uw onderneming door in overeenstemming met het doel van uw onderneming.
Van belang is dat u de juiste activiteiten aangeeft, die ingedeeld worden volgens NACE-code (activiteitenlijst). Het kan van belang zijn ook al eventueel rekening te houden met toekomstige activiteiten die u in de nabije toekomst eventueel zou uitoefenen. Opgelet dat deze activiteiten nog steeds in overeenstemming zijn met het werkelijk doel van uw onderneming. In geval van een geschil of eventuele boetes ten aanzien van uw onderneming kan dit al dan niet afgewezen worden door een foute registratie of het ontbreken van bepaalde activiteiten onder uw ondernemingsnummer. U laat zich dus in best bijstaan door het ondernemingsloket, die u hiervoor correct advies kan verschaffen.
Afhankelijk van de activiteiten waarvoor u zich registreert, zullen eventueel bijkomende vergunningen nodig zijn. Men kan bijvoorbeeld denken aan een vergunning van voedselveiligheid van het FAVV voor activiteiten met betrekking tot voeding.
Onze startersadviseur kunnen u hierbij met raad en daad bijstaan en kunnen ook een meerwaarde vormen bovenop het advies van uw ondernemingsloket. Een startersadviseur zal u vanaf het prille begin helpen bij het maken van de juiste keuzes (zoals bv. keuze rechtsvorm, financiële en juridisch kader van uw onderneming, enz.)
De ondernemingsloketten functioneren ook als aanspreekpunt voor ondernemingen. In België zijn er 8 erkende ondernemingsloketten.
Deze erkende ondernemingsloketten hebben verschillende kantoren verspreid over België en zijn makkelijk terug te vinden via de zoekfunctie van de FOD Economie via de website: https://economie.fgov.be/nl/themas/ondernemingen/een-onderneming-oprichten/belangrijkste-stappen-om-een/te-ondernemen-stappen-bij-een/de-erkende
Er kan zowel gezocht worden in functie van gemeente als in functie ondernemingsloket.
Hierna vindt u ook een opsomming van de belangrijkste informatie per ondernemingsloket (hoofdkantoor).
- Acerta (Buro & Design Center, Heizel Esplanade Postbus 65 – 1020 Brussel
Website: http://www.acerta.be/)
Tarieven: https://www.ikbenzelfstandige.be/infobank/tarieven - Xerius (Vesaliusstraat 31 – 1000 Brussel
Website: http://www.xerius.be/)
Tarieven: https://www.xerius.be/zelfstandigen/start-eigen-zaak/tarieven-ondernemingsloket - Eunomia (Kolonel Bourgstraat 113 – 1140 Brussel
Administratieve zetel: Oudenaardsesteenweg 7 – 9000 Gent
Website: http://www.eunomia.be/)
Tarieven: http://www.eunomia.be/nl/tarieven.aspx - Formalis (Lombardstraat 34-42 – 1000 Brussel
Website: http://www.formalis.be/)
Tarieven: http://www.formalis.be/2_212.htm?rdeLocaleAttr=nl - Securex (Tervurenlaan 43 – 1040 Brussel
Website: http://www.securex.be/)
Tarieven: https://www.ikstartmijnzaak.be/nl/zelfstandige-worden/onderneming-oprichten/ondernemingsnummer-aanvragen
https://www.securex.eu/be/website/mysecurex/public/Gostart/home/no%20portlet/tarieven-go-start-nl/tarieven-go-start-nl.pdf - Partena (Kartuizersstraat 45 – 1000 Brussel
Website: http://www.partena-professional.be)
Tarieven: https://www.partena-professional.be/nl/categorie/producten-diensten/op-uw-maat/u-start-een-eigen-zaak/
https://www.partena-professional.be/media/6401108/tarifsgea_180228_nl-web.pdf - Zenito (Willebroekkaai 37 – 1000 Brussel
Website: https://www.zenito.be/)
Tarieven: https://www.zenito.be/nl/tarieven-zenito-ondernemingsloket
UCM (Chaussée de Marche 637 – 5100 Wierde
Website: http://www ucm.be/ )
Tarieven: https://www.ucm.be/Starter-et-independant/FAQ-Documents/FAQ/Banque-carrefour-des-entreprises/Combien-coute-une-inscription-une-modification-ou-une-radiation-dans-la-Banque-carrefour-des-entreprises
BTW-plichtig?
Ben ik BTW-plichtig? Bij de oprichting van uw onderneming, dient u na te gaan of u al dan niet btw-plichtig bent.Volgens art. 4 van het BTW-Wetboek is een onderneming btw-plichtig wanneer die onderneming op regelmatige en zelfstandige basis economische activiteiten (het leveren van goederen of verstrekken van diensten) verricht. Deze btw-plicht geldt ongeacht of uw onderneming winstoogmerk heeft en ongeacht of u uw activiteit als hoofd- of nevenactiviteit uitoefent.Sommige activiteiten kunnen van een vrijstelling van btw-plicht genieten. Deze vrijstellingen staan opgesomd in art. 44 van het BTW-Wetboek en omvatten bijvoorbeeld sociale-culturele activiteiten, bepaalde activiteiten in de medische sector, …
Daarnaast heeft de wetgever ook bijzondere regelingen voorzien voor kleinere ondernemingen en landbouwers
Inschrijving als BTW-plichtige onderneming
Als btw-plichtige is het verplicht zich aan te melden bij de Algemene Administratie van de Fiscaliteit (https://financien.belgium.be/nl/over_de_fod/structuur_en_diensten/algemene_administraties/fiscaliteit). Deze instantie maakt uw ondernemingsnummer (zie inschrijving KBO) actief als btw-nummer. Hiervoor dient u een formulier “Aanvraag tot identificatie voor btw-doeleinden bij aanvang van een activiteit’ (604A)” in te vullen en in te dienen bij het bevoegd belastingkantoor.
Tegen betaling kan u ook uw ondernemingsloket vragen om uw ondernemingsnummer te activeren.
Een btw-plichtige onderneming (tenzij u vrijgesteld bent door art. 44 van het BTW-Wetboek) heeft volgende taken:
- btw-aangiften indienen (via elektronische weg);
- de btw die zij aan haar klanten aanrekent doorstorten;
- een jaarlijkse klantenlisting indienen (via elektronische weg);
- een boekhouding voeren en facturen uitreiken.
Er zijn verschillende hypotheses mogelijk inzake btw-plichtigen. Denk maar aan een gemengd btw-plichtige onderneming, al dan niet genieten van een vrijstelling of forfaitaire regelingen. Deze hebben een impact op uw taken als btw-plichtige. Daarom raden wij u aan om een boekhouder te raadplegen die u met raad en daad kan bijstaan om uw fiscale taken te voldoen.
Voor het vinden van een geschikte boekhouder, kunnen wij u alvast gratis en vrijblijvend verder helpen. Daarvoor kan u het formulier invullen.
Aansluiten bij een Sociaal Verzekeringsfonds
Wanneer u aan het werk bent als zelfstandige en dus niet gebonden bent door een arbeidsovereenkomst of statuut, bent u verplicht zich aan te sluiten bij een sociaalverzekeringsfonds voor zelfstandigen voor u uw ondernemingsactiviteit aanvangt.
Deze verplichting geldt ook indien u een vennootschap opricht.
Indien u zich niet heeft aangesloten bij een fonds, zal u automatisch aangesloten worden bij de Nationale Hulpkas voor Zelfstandigen.
Als zelfstandige ondernemer zal u sociale bijdragen moeten betalen aan uw sociaal verzekeringsfonds. Het bedrag van uw sociale bijdrage wordt gebaseerd op de inkomsten die u in dat jaar verwerft heeft.
Aansluiten bij een ziekenfonds
Als zelfstandige dient zich aan te sluiten bij een ziekenfonds naar keuze. Doordat u als zelfstandige sociale zekerheidsbijdragen betaalt, kan u aanspraak maken op uitkeringen bij ziekte of invaliditeit door een ziekte- en invaliditeitsverzekering aan te gaan bij een ziekenfonds.
Graag de mening van een expert?