starten als vroedkundige

Wat houdt de job van vroedvrouw in?

Een vroedvrouw verleent begeleiding, zorg en advies aan vrouwen vóór en tijdens de zwangerschap, bij de bevalling en de periode na de bevalling. Daarbij heeft zij volgende aken:

• Vaststellen diagnose van de zwangerschap
• Voorschrijven van de noodzakelijke onderzoeken en geneesmiddelen
• Bevalling begeleiden en verrichten
• Zorg toedienen aan pasgeboren kind en moeder.

De vroedvrouw onderzoekt mogelijke risico’s bij de moeder en het kind. Indien er geen enkel risico wordt vastgesteld zal de vroedvrouw de bevalling autonoom verrichten. Wordt er wel een risico vastgesteld of zijn er vruchtbaarheidsproblemen of is verkeerd de pasgeborene zich in levensbedreigende omstandigheden, dan zal de vroedvrouw doorverwijzen naar een arts. De vroedvrouw zal in dit geval samenwerken met de arts onder de verantwoordelijkheid van de arts.

Bevoegdheden

Het beroep van vroedvrouw wordt geregeld door de gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidsberoepen en het KB van 1 februari 1991 betreffende de uitoefening van het beroep van vroedvrouw.

Volgens het KB van 1 februari 1991 bezit de vroedvrouw volgende bevoegdheden:

• ter voorbereiding van de bevalling, aan de ouders raadgevingen te verstrekken over hygiëne en voeding;
• de diagnose van de zwangerschap te stellen;
• de zwangerschap te volgen;
• de bevalling uit te voeren en de eerste zorgen aan de pasgeborene toe te dienen;
• tijdens het post-partum de verzorging te verzekeren en het toezicht uit te oefenen.

De vroedvrouw heeft de taak te waken over de strikte toepassing van de regels van hygiëne tegenover de moeder, het kind en zichzelf.

Gedurende het toezicht op het verloop van de zwangerschap moet zij de zwangere vrouw aansporen om zich aan een medisch onderzoek te onderwerpen zowel in het begin van de zwangerschap als in de loop van het laatste trimester.

De vroedvrouw mag de diagnose van de zwangerschap stellen en moet zwangerschappen met verhoogd risico opsporen door de volgende onderzoeken en handelingen te verrichten of door erop toe te zien dat deze uitgevoerd worden:

• urineonderzoek;
• het wegen;
• meten van de bloeddruk;
• abdominale palpatie;
• meten van de hoogte van de baarmoederfundus;
• beluisteren van de foetale harttonen;
• toezicht door tococardiometrie;
• vaginaal toucher en speculum onderzoek;
• aanvraag voor echografisch onderzoek, uit te voeren door een gespecialiseerd geneesheer;
• aanvragen van bloedonderzoeken en andere aanvullende onderzoeken in het kader van de uitoefening van het beroep.

Tijdens de partus mag de vroedvrouw:

• een amniotomie uitvoeren voor zover het voorliggend deel niet meer opdrukbaar is;
• toepassen van reanimatiemaatregelen;
• bij intacte aarssfincter overgaan tot het hechten van het perineum, ook in geval van een episiotomie;
• een episiotomie toepassen;
• medewerking verlenen bij het toezicht op de parturiente onder anesthesie of analgesie.

Verboden handelingen:

Het is de vroedvrouw verboden volgende handelingen te verrichten:

• kunstmatige dilatatie van de baarmoederhals;
• gebruik van de verlostang of de zuignap;
• inwendige kering en extractie op stuitligging behalve in dringende gevallen van acute foetale nood;
• uitvoeren of in stand houden van een algemene, regionale of lokale verdoving uitgezonderd lokale anesthesie voor de uitvoering en de hechting van een episiotomie;
• manuele extractie van de placenta behalve in dringende gevallen;
• manuele exploratie van de baarmoeder behalve in dringende gevallen.

Indien de vroedvrouw gedurende het toezicht op het verloop van de zwangerschap en tijdens de verschillende stadia van de bevalling en het post-partum pathologische tekens vaststelt moet hij/zij de nodige maatregelen treffen zoals beroep doen op een geneesheer of beslissen tot overbrenging naar het ziekenhuis.

1° Diplomavereiste

Voor het uitoefenen van het beroep als vroedvrouw is men verplicht in het bezit te zijn van een diploma bachelor in de verloskunde dat uitgereikt werd door een erkende onderwijsinstelling. De lijst van deze erkende onderwijsinstellingen is te raadplegen via de website van FOD Volksgezondheid.

De Gezondheidswet van 10 april 2014 heeft enkele wijzigingen aangebracht aan de regelgeving rond vroedvrouwen. Vroedvrouwen die hun diploma behaald hebben vanaf 1 oktober 2018 mogen niet meer alle bevoegdheden van een verpleegkundige uitoefenen met hun diploma in de verloskunde. Vroedvrouwen kunnen uitsluitend van rechtswege nog de technische verpleegkundige verstrekkingen en de toevertrouwde medische handelingen die tot de verpleegkunde behoren, uitvoeren binnen het terrein van de verloskunde, de fertiliteitsbehandeling, de gynaecologie en de neonatologie. Voor de overige vroedvrouwen met een diploma behaald voor 1 oktober 2018 blijven de verworven rechten op de uitoefening van de verpleegkunde behouden.

2° Visum

Voor de toegang tot het beroep van vroedvrouw, is men verplicht een visum te bezitten dat wordt uitgereikt door de FOD Volksgezondheid. In principe zal u het visum automatisch opgestuurd krijgen nadat u afgestudeerd bent aan een erkende onderwijsinstelling.

Indien dit niet automatisch gebeurt, kan u nog steeds een visum aanvragen bij FOD Volksgezondheid. Bij uw aanvraag voegt u een scan van uw diploma of voorlopig getuigschrift en geeft u uw identiteitskaart in.

3° Erkenning

De erkenning als vroedvrouw gebeurt in principe ook automatisch na het behalen van uw diploma in de verloskunde.

4° Permanente vorming

Sinds 31 januari 2018 is het de verantwoordelijkheid van de vrouw zelf om te waken over de inhoud van de permanente opleiding die relevant is voor zijn/haar beroepsuitoefening.

De permanente vorming zorgt ervoor dat vroedvrouwen op de hoogte blijven van de evolutie in de domeinen van de beroepsuitoefening.  Een vroedvrouw is verplicht een permanente opleiding van 75 uur op 5 jaar te volgen. Het niet naleven van deze verplichting kan een intrekking van de beroepstitel als vroedvrouw tot gevolg hebben.

De Vlaamse Gemeenschap is bevoegd voor de reglementering betreffende:

• de erkenning als vroedvrouw;
• alsook de controle op het naleven van de verplichting tot het volgen van een permanente opleiding.

5° Eventueel toelating tot voorschrijven van geneesmiddelen

Een vroedvrouw kan een specifieke erkenningsaanvraag richten tot FOD Volksgezondheid om gemachtigd te zijn bepaalde geneesmiddelen te kunnen voorschrijven. De erkenning voor het voorschrijven van geneesmiddelen heeft tot gevolg dat u ook een RIZIV-nummer dient aan te vragen zodanig dat patiënten de kosten via hun ziekteverzekering kunnen terugbetaald krijgen.

Er zijn beperkingen op geneesmiddelen die een vroedvrouw mag voorschrijven. Er is een lijst met daarop toegelaten geneesmiddelen die de vroedvrouw mag voorschrijven in het kader van de opvolging van normale zwangerschappen, de praktijk van normale bevallingen en de zorg aan gezonde pasgeborenen in en buiten het ziekenhuis. Deze lijst werd aangepast door het KB van 31 januari 2018 en valt te raadplegen via volgende link:

https://www.health.belgium.be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/ar-_kb_31.01.2018_-_liste_medicaments_sf_2018.pdf

Een RIZIV-nummer wordt aangevraagd door een afschrift van uw geviseerd en geregistreerd diploma (eventueel getuigschrift) en aanvraagbrief  op te sturen naar het RIZIV. Indien u reeds een RIZIV-nummer hebt maar nog geen inschrijvingsgetuigschrift, dan kan je dit via een schriftelijke aanvraag verkrijgen. Dit RIZIV-nummer is noodzakelijk om prestaties aan te geven en noodzakelijk voor patiënten om hun kosten (deels) terug te vragen via het ziekenfonds. Dit RIZIV-nummer dient vermeld te worden op alle officiële papieren.

De getuigschriftenboekjes (attesten voor verstrekte zorgen) kunnen besteld worden via Bpost. (http://www.medattest.be)

Geen verplicht bewijs meer van  kennis van bedrijfsbeheer

Vanaf 1 september 2018 is de verplichting van bewijs van kennis bedrijfsbeheer weggevallen in het Vlaams Gewest.

Om een onderneming op te starten zal men ook nog moeten voldoen aan algemene startersvoorwaarden. Meer informatie daarover vindt u onder de “algemene startersinfo”.

Als ondernemer is het soms verplicht of soms aangeraden bepaalde verzekeringen af te sluiten.

Een vroedvrouw is verplicht een verzekering van burgerlijke aansprakelijkheid aan te gaan. Sinds 1 januari 2017 wordt er een onderscheid gemaakt tussen de verzekeringspolis van een bediende-vroedvrouw (bijvoorbeeld aan het werk in een ziekenhuis) en de zelfstandige-vroedvrouw. Beiden dekken allebei lichamelijke en andere schade ten aanzien van derden.

Vanzelfsprekend heeft u er ook alle baat bij om de niet-verplichte verzekeringen naar aanleiding van uw opstart te onderschrijven of te laten aanpassen:

• Brandverzekering (huurdersaansprakelijkheid, gebouw, inhoud, diefstal,..)
• De aanpassing van uw autoverzekering aan het werkelijke gebruik (beroepsgebruik, al dan niet beperkt)
• Machinebreuk- en/of elektronicaverzekering
• Gewaarborgd inkomen en/of ongevallenverzekering
• Vrij Aanvullend Pensioen voor zelfstandigen, pensioensparen, langetermijnsparen
• Riziv-contract,
• …  (uw verzekeringsmakelaar weet raad)

Als vroedvrouw kan men een overeenkomst aangaan met een verzekeringsinstelling. Deze overeenkomst regelt de administratieve en financiële afspraken met verzekeringsinstellingen en heeft onder andere betrekking op honoraria, derdebetalingsregelingen, …). Het aangaan van zo een overeenkomst is facultatief.

Wanneer u deze overeenkomst aangaat heeft u bepaalde verplichtingen, waaronder:

• Respecteren van de tarieven van de nomenclatuur, met als gevolg dat de cliënt 100% terugbetaald wordt;
• Andere verplichtingen opgenomen in de overeenkomst, respecteren;
• Al dan niet aangaan van de derdebetalersregeling.
• …

Indien u deze overeenkomst niet aangaat, bent u niet gehouden tot bindende tarieven en zullen cliënten niet kunnen genieten van een volledige terugbetaling. U kan wel nog steeds opteren om al dan niet een derdebetalersregeling aan te gaan.

Derdebetalersregeling

De derdebetalersregeling bepaalt hoe je honoraria ontvangt. Indien u een derdebetalersregeling aangaat:

• Ontvangt u met zekerheid het geld van uw cliënten
• Wordt u waarschijnlijk later uitbetaald
• Moet u een grotere inzet leveren op het gebied van administratie

Wanneer u beslist om geen derdebetalersregeling aan te gaan, zal u:

• Zelf instaan voor het innen van uw honoraria
• Mensen er op wijzen om bewuster om te springen met de kost van een verstrekte zorg

Nomenclatuur

De nomenclatuur van verstrekkingen is een lijst met prestaties die geheel of gedeeltelijk terugbetaald worden door de ziekteverzekering. Deze gecodeerde lijst is terug te vinden op de website van het RIZIV.

Vanaf 1 juli 2015 is het ook verplicht een bewijsstuk te geven aan de patiënt met de vermelding van het te betalen bedrag, de tegemoetkoming van het ziekenfonds,… Daarenboven moet de vroedvrouw het bedrag vermelden dat de patiënt heeft betaald op het ontvangstbewijs van het getuigschrift voor verstrekte hulp.

De vroedvrouw moet een kopie van dat bewijsstuk voor 7 jaar bewaren.

De getuigschriftenboekjes kunnen bestelt worden via Bpost (www.medattest.be).

Door de aankomende hervorming van het vennootschapsrecht zal het onderscheid tussen handelsvennootschappen en burgerlijke vennootschappen, waaronder ook de vrije beroepers, wegvallen. Alle vennootschappen alsook verenigingen, van welke aard ook, zullen onder 1 noemer vallen, nl. die van onderneming. Gezien burgerlijke vennootschappen vanaf de inwerkingtreding van de nieuwe wet, als onderneming worden gezien, vallen vrije beroepen vanaf nu onder het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verengingen. Dit heeft als gevolg dat voortaan vrije beroepen zullen worden behandeld als alle andere vennootschappen en bijgevolg ook failliet kunnen worden verklaard.

Het nieuwe Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen wordt tegen midden 2019 verwacht. Voor meer informatie betreffende de nieuwe hervormingen verwijzen wij u graag door naar onze rubriek  keuze rechtsvorm. 

Tot dan blijft het beroep van vroedvrouw vallen onder de noemer van vrij beroep. 

Vrij beroep wilt zeggen dat hoofdzakelijk prestaties of producten geleverd worden van intellectuele aard. Beoefenaars van een vrij beroep worden in principe aanzien als een niet-handelaar en vallen daarmee NIET onder de verplichting van het bewijs van basiskennis bedrijfsbeheer, noch van het bewijs van beroepskennis. 

Een vrij beroeper moet zich wel bezighouden met bijzondere boekhoudreglementen. Deze leggen in het bijzonder bijkomende verplichtingen op, nl.: 

• Bijhouden van een dagboek van de ontvangsten en de uitgaven
• Het gebruiken van ontvangstbewijsboekjes/ getuigschriften

Het is dan ook aangeraden zich te laten bijstaan door een boekhouder, die over de nodige expertise beschikt.